Ik heb er de Dikke Van Dale maar weer eens bij gepakt. Die zegt bij het woord ‘geluk’: de aangename toestand waarin men al zijn (aardse) wensen en verlangens bevredigd ziet. Tja... Als je die definitie even fileert dan zou dat betekenen dat, als je nog verlangens, nog dingen te wensen hebt, je dan niet gelukkig zou kunnen zijn. Ik denk dat er geen mens bestaat zonder verlangens en wensen. Ons leven is onvolmaakt, alles kan per definitie altijd beter en het is goed om daar ook naar te streven, dunkt mij.
Wat mij wel opvalt is dat veel mensen het woord geluk koppelen aan de gevoelens van het moment. Ik sta op, had een leuk dagje aan het strand bedacht maar het regent dat het giet. Ik voel me ongelukkig. Ik kom net uit het ziekenhuis, ben aan mijn rug geopereerd, voorlopig ben ik uitgerangeerd en ik heb pijn bovendien. Ik ben ongelukkig. Ik ben zojuist wezen shoppen en heb een paar beeldschone schoenen gekocht. Ik ben gelukkig. Mijn kind heeft zijn Citotoets goed gemaakt en krijgt daardoor een advies voor het atheneum. Ik ben gelukkig.
Ongetwijfeld zullen velen deze situaties herkennen en het gevoelde geluk beamen. Naar mijn mening worden er twee dingen door elkaar gehaald. Had daar niet beter kunnen staan: ik voel me rot of ik voel me blij dan ik ben ongelukkig of ik ben gelukkig? Geluk is veel groter, veel meeromvattender dan blije gevoelens. Hetzelfde geldt voor ‘je ongelukkig voelen’, ook dat stijgt ver uit boven incidentele onprettige gewaarwordingen.
Geluk is naar mijn mening een status zonder veel fluctuaties. Je kunt niet de ene dag gelukkig zijn en de andere dag ongelukkig. Geluk is een stabiele geestesgesteldheid, een diepgevoelde tevredenheid met je leven, met je verworvenheden. Een soort heerlijke hardnekkigheid. Of, in het geval van ongeluk, een afschuwelijke hardnekkigheid.
Wie zich ongelukkig voelt en op weg wil gaan naar geluk heeft een zware tocht voor de boeg. Je moet de hardnekkigheid van ongeluk zien te overwinnen, en dat kan slechts met veel lef, met pijn en alle moeite. Het is echter een even grote klus om van je geluk af te komen. Niemand wil dat natuurlijk en echt gelukkig mensen zullen beamen dat ze niet zouden weten hoe ze dat zouden moeten doen. Met andere woorden, wat er in hun leven ook gebeurt, het moet wel heel bar zijn wil je de hardnekkigheid van geluk kunnen doorbreken.
Ik stel de grootsheid van geluk vaak voor als het klimaat. Nederland heeft een zeeklimaat. Hoe het weer ook is, of het nu regent, sneeuwt, stormt, vriest of snikheet is, het is en blijft een zeeklimaat. Geluk is als het klimaat, het is een constante. Je fluctuerende gevoelens zijn als het weer. Of je fiets nu is gestolen, je het ziekenhuis in moet of je dochter voor de vierde keer gezakt is voor haar rijbewijs, het maakt niet uit. Geluk is en blijft nog steeds geluk. Met andere woorden: ik ben gelukkig en ik voel me kloten. Kan! Gelukkige mensen voelen zich echt niet elk moment van hun leven in een hoerastemming. Je soms rot, verdrietig of negatief voelen hoeft dus inderdaad niet te betekenen dat je ongelukkig bent.
In dit licht is de veelgehoorde gedachte dat gezondheid van wezenlijk belang is voor geluk naar mijn mening niet juist. Ik ben ziek en ik ben gelukkig past heel goed bij elkaar. Voor ongelukkige mensen geldt in wezen hetzelfde. Ik heb een heerlijk feest vanavond, ik voel me blij en ik ben ongelukkig. Ook dat gaat heel goed samen. Ongelukkige mensen lachen echt wel eens en zijn zo nu en dan oprecht blij...
Wordt het niet eens tijd om je geluk te herijken?
Over klimaat en weer
Als er iets lastig is aan te duiden, dan is het wel het woord ‘geluk’. Als je iemand vraagt: ben je gelukkig, dan slaat vaak de verwarring toe. Ja, best wel, komt er soms aarzelend uit. Of: ja, soms wel, soms niet. Heel zelden hoor je een volmondig: ja.
Reacties
Mooi. Wat ik heb geleerd is dat je GELUK(s)(gevoel) leunt op 'ongeluk'. Alles in ons leven draait om de (juiste) balans vinden, voor jezelf. In elke situatie, voel je je rot, denk aan iets dat je blij maakt. Voel je je eenzaam, dan denk aan de mensen die van je houden en van wie jij houdt. Zo 'simpel' is het, je zult het zelf moeten doen.
Een vraag die mij me opkomt, geldt bij geluk ook wat er geldt bij klimaat? Dat het klimaal een optelsom is van het weer over een langere periode? Met andere woorden, is geluk een optelsom van de leuke en minder leuke momenten? Of is het iets anders of meer in het geval van geluk? Ik denk dat het deels wel het geval is: meer leuke momenten, zorgt voor meer geluk, maar dat is maar een (klein) deel van het verhaal... Aspecten zoals: perceptie/focus (glas half vol half leeg), hormonen, of sociale omgeving om maar wat te noemen hebben allemaal invloed buiten de daadwerkelijke gebeurtenissen om. Twee practische vragen die bij me opkomen zijn de volgende: als geluk zo constant is, kun je het dan wel veranderen? Zo ja, hoe is het te veranderen, kun je een nieuwe "geluks baseline" vinden?? Ik denk zelf dat het antwoord op de eerste vraag is: Ja dat kan, maar is niet makkelijk. Eigen impliceren deze columns al dat het zo is. Maar ik vraag me af of dat ook is wat de meeste mensen geloven? Antwoord op vraag twee? "lees goedinjevel.nl?" :-)