De jaren regen zich aaneen, mensen gingen weg, nieuwe kwamen, de sfeer op het bedrijf veranderde stukje bij beetje. De vertrouwdheid van de mensen om haar heen viel weg, ze voelde zich steeds meer in de verdrukking. Ze werd onaangenaam bejegend, ging steeds minder presteren.
Haar lijf begon te protesteren, ze zag nog geen verband. Dokter, pillen, het ging gelukkig weer beter, dóórgaan bleef haar drive. Tot het lijf er de brui aangaf, hartkloppingen, hyperventilatie, ze schrok zich kapot. Wat is er aan de hand? Tot hier, voelde ze en liet het op haar werk afweten. Die is niet ziek, wist haar meerdere stellig, ze loopt er gewoon de kantjes vanaf...
Van dokter naar therapeut. Praten, praten, praten, alles eruit, ja, ze was zichzelf aardig kwijtgeraakt. Het kost tijd om weer te paard te komen, ja logisch, als je er tien jaar over doet om zo de vernieling in te draaien mag je niet verwachten dat je binnen een paar weken weer vrolijk de draad kunt oppakken.
Zij is niet uniek, het gebeurt zo vaak. Ik ken een man die er een goede gewoonte van heeft gemaakt om zichzelf om de zoveel tijd volstrekt voorbij te rennen. Werkenwerkenwerken, altijd bezig, nauwelijks rust. En als de omgeving er wat van zegt, zegt hij doodgemoedereerd dat hij echt wel rust neemt, dat hij juist heel goed is in ontspannen. Hoe hou je jezelf voor de gek... En plots: boem, afgeknapt, ziek, van slag, uitgeschakeld. Na een paar weken gaat het wel weer, en dan weer hup ertegenaan. In looppas naar de volgende afknap.
Wat is dat toch, dat we zo bereid zijn onszelf te verloochenen, zo voorbij te rennen? Dat we alles willen doen om te bewijzen dat we van staal zijn, dat niks ons kan deren. Dóórgaan, tot de tong op onze schoenen hangt. Plichtsbesef? Verantwoordelijkheidsgevoel? Angst? Eerzucht? Het is van alles wat, lijkt me. Maar degene die in je leven het allerallerbelangrijkste is wordt volstrekt over het hoofd gezien. Jezelf. Je hebt gevoel en begrip voor alles en iedereen, maar volstrekt niet voor jezelf.
Niets is zo belangrijk als je eigen leven, je eigen geluk. Niemand anders kan jouw leven leiden. Niemand zorgt voor jouw geluk. Niemand maakt zich echt bezorgd om jouw gezondheid. Jij moet het doen.
Wel raar dat we die wijsheid vaak slechts door schade en schande weten te verwerven. Het was handiger geweest als onze ouders ons dit zouden hebben meegegeven. De meeste ouders leggen de nadruk op plichtsbesef, doorzetten, niet zeuren, doen wat je zegt, staan voor de dingen die je belooft, aanpakken. Goed bedoeld. Maar ook de grenzen tellen. Tot waar moet je gaan? Waar is dat punt?
Een gelukkig leven gaat over evenwicht. Doorgaan? Doorgaan terwijl je werk je niet meer bevalt? Doorgaan - ook al is je werk nog zo leuk - terwijl je lijf om rust vraagt? Evenwicht bereik je slechts met doorgaan én stoppen. Eén voet op het gaspedaal maar vooral ook één voet bij de rem. Doorgaan is voor de meeste niet zo’n probleem. Stoppen des te meer. Terwijl je dat juist zo hard nodig hebt...
..en maar doorgaan!
Onlangs sprak ik een jonge vrouw, ze zat al maanden thuis. Afgeknapt. Burn-out, overspannen, gewoon down and out. Ze had het ooit zo naar haar zin in haar job. Leerde veel, werd zeer gewaardeerd, verstond haar vak. Dóórgaan was haar devies, wat er ook gebeurt.
Reacties
Wat betreft plichtsbesef snap ik het helemaal. Ik ben ook altijd heel erg toegewijd aan mijn werkgever (mits ik de baan leuk vind :-), maar op het moment dat er iets gebeurt met (in mijn geval) je kind, kun je ineens alles laten vallen en er zijn voor je gezin, voor jezelf. En op het moment dat je dan terugkomt, merk je dat de wereld (en je werk) gewoon doorgedraaid heeft. Ik wil niet zeggen dat je een ernstige prive-situatie moet meemaken om tot deze conclusie te komen, maar het helpt wel. Een baan is leuk, maar mijn eigen vrije tijd wordt steeds belangrijker. Kortom; ik ben al tot inkeer gekomen! Joehoe en nu de zon in!
Naar mijn idee, is de manier waarop we met elkaar omgaan hier grotendeels debet aan. Je wordt hier niet gezien en gewaardeerd om wat je bent in al je facetten, maar veelal alleen om wat je doet en wat je bezit. De eerste vraag die men stelt bij een kennismaking is bijna altijd: Wat doe je voor werk? Alsof dat je definieert.
Dank je Monique voor je kijk op deze kwestie en ook Cecile dank. Fijn, Cecile dat je dat inzicht inmiddels hebt verworven en jezelf en je leven centraal hebt gesteld in plaats van je werk. En Monique, hoe raak schets je het probleem. Een aardige anekdote uit mijn eigen leven. Dit sluit wel heel mooi aan bij wat jij zegt. Ooit had ik een vriendin die mij op een gegeven moment bozerig verweet dat ik niet van mensen hield. Want... je vraagt ze nooit wat voor werk ze doen! Ik moest daar toen even over nadenken. Het klopte wat ze zei, ik vraag dat bijna nooit. Ik ben daarin ook niet zo geïnteresseerd. Ik vind het boeiend WIE iemand is, hoe hij/zij denkt, voelt, wat hij/zij meemaakt. En werk kan daar wel bij ter sprake komen, maar het is niet essentieel.
Tja, daar snijd je een precair onderwerp aan, JanJaap. Voor velen schijnt de rem op de investering in werk niet te bestaan. Ik verbaas me vaak over de bovenmatige ijver die mensen vaak aan de dag leggen als het gaat om werk. Vaak is het verantwoordelijkheidsgevoel. Vaak ook een behoefte om het 'goed te doen', ofwel een behoefte aan bevestiging. Mogelijk ontstaan vanuit onzekerheid over eigen kunnen? En je noemt terecht ook nog allerlei andere redenen. Wat mij ook verbaast, is dat veel mensen de neiging hebben heel goed voor het werk/de organisatie te zorgen, maar als je vraagt of de organisatie ook goed voor hen zorgt, het antwoord vaak schuldig blijven. Te vaak heb ik mensen horen zeggen dat 'het echt niet minder kan'. Dat ze niet minder uren kunnen werken en zeker niet minder dagen. Soms zal dat echt wel eens het geval zijn, maar altijd? Structureel? Denken mensen werkelijk dat de zaak failliet gaat, als zij minder gaan werken en daarmee beter voor zichzelf gaan zorgen? Bij mij thuis hangt al sinds jaar en dag een spreuk op het prikbord, die je stevig op je benen zet, mocht je gekweld worden door twijfelachtige arbeidsplicht: 'Als je denkt dat je onmisbaar bent, ga dan eens wandelen op een begraafplaats'.
Hoi Marjolein, Ik ga die spreuk meteen printen en ophangen, briljant!
Die begraafplaatsquote past wel heel goed bij mijn visie op onmisbaar/misbaar. De meeste mensen doen in hun leven reuze hun best om zichzelf onmisbaar te maken. Maar onmisbaarheid is ook je zelfgecreëerde gevangenis. Waarom zou je niet alles in het werk stellen om misbaar te zijn? Ideaal. Niemand heeft je echt nodig, dat is pas vrijheid...