Tegen iemand opkijken

9 reacties

Heb je daar wel eens bij nagedacht? Als je tegen iemand opkijkt kijk je eigenlijk op jezelf neer. Je vindt de ander belangrijker dan jijzelf, je bent kleiner dan de ander. En daarmee lever je een bijdrage aan het verfoeilijke idee dat we eigenlijk niet gelijk zouden zijn. Maar dat zijn we wel! Hoewel de praktijk nogal weerbarstig kan zijn. Ja, we zijn wel gelijk, maar...

In het leven van alledag zie je schrijnende voorbeelden van ongelijkheid, van mensen die op anderen neerkijken. Overal. Leidinggevenden die werknemers kleineren, ambtenaren die een klagende burger afserveren. Het te snelle oordelen over mensen die aan drugs verslaafd zijn. Het neerkijken op buitenlanders die slecht hun Nederlands spreken. Het zijn maar voorbeelden. En zelfs in relaties is de gelijkheid soms ver te zoeken. De een beveelt, de ander moet niet zeuren.

Alle mensen zijn gelijk? In Zuid-Afrika is de Apartheid afgeschaft, maar nog steeds blijven veel blanken zwarten maar rare mensen vinden waar je eigenlijk niks aan hebt.

Aan de andere kant, hoe vaak kijken mensen niet tegen anderen op? De atleet die een mooie sportprestatie heeft geleverd. De man die bergen geld op de bank heeft staan. Een jonge vrouw die met een goed nummer in de toptien is beland. Geld, prestaties, materie, een mooi huis, dure spullen, mooie kleren, dat maakt ons belangrijk. Vraagteken. Belangrijker dan iemand die dat allemaal niet heeft. Vraagteken. Tegen hen kijken we op...

We doen onszelf en anderen ernstig tekort door zo in ons leven te staan. Niemand is belangrijker dan een ander. Niemand is het waard om tegenop te kijken. En niemand verdient het om op neer te kijken. Niemand! We zijn allemaal gelijk, er is gewoon geen verschil. Respect voor de ander of waardering, jazeker. Maar opkijken of neerkijken? Nee, doe dat jezelf niet aan.

We zijn allemaal van belang, niemand uitgezonderd. Pas als je dat tot diep in je hart laat doordringen kun je liefdevol met de wereld omgaan. En dat is essentieel voor je geluk.

Als je dit leest, laat dan eens via een reactie weten hoe (on)gelijkheid uitpakt in je eigen leven, in je eigen omgeving? Hoe je denkt over dit op- of neerkijken?

Jan Jaap van Hoeckel

Lees verder ↓

Reacties

Maria | 4 februari 2013

Ik heb dat dus totaal niet, al vanuit mijn kindertijd. Maar eerlijk gezegd lijkt dat ook mensen weer te irriteren. Het geeft ook een soort tweedeling wanneer jij niet opkijkt tegen anderen. Niet dat dat voor mij een issue is, ik ben wie ik ben. Maar het is wel een overdenking, dat het dus lijkt alsof er toch een ongeschreven regel over is t.b.v. het sociale verkeer. Hoe ervaren anderen dit?

Hanny du Fijn | 4 februari 2013

Dag Jan Jaap, ik had een schoonmoeder die zo was grootgebracht dat iedere dokter, dominee en andere "hoogopgeleide" mensen het liefst benaderd werden met een "knicks"'oftewel een kniebuiging!!! Zie je het voor je? Heel lief mens hoor, maar dat onderdanige!!!!!!!! Mijn moeder had hier ook een (klein) handje van maar mede door mijn optreden tijdens bezoeken in zkh.en in geprekken met de specialisten is ze ook meer voor zichzelf opgekomen. Altijd met respect hoor!

iris | 4 februari 2013

deze keer ben ik het maar gedeeltelijk met je eens. Opkijken heeft voor mij niet perse een negatief gevoel. Opkijken naar anderen is voor mijn leven heel stimulerend geweest! Wouw, wat kan die man, vrouw goed pianospelen! ik wilde dat ik dat kon!' daar ga ik aan werken. of ' wat is die persoon altijd attent!' dat zou ik ook vaker moeten zijn'. tegenover opkijken staat niet altijd neerkijken. je kan ook opkijken naar positieve karaktereigenschappen,verworvenheden enz. neerkijken heeft weliswaar een negatieve bijklank maar kan ook best van tijd tot tijd fijn zijn. 'goh, dat doe ik toch beter, sneller of mooier!' heel gezond om dat zo nu en dan te denken hoor! kortom: zo lang alles maar niet buiten proportioneel, maar gedoseerd gevoeld wordt; is zowel opkijken als neerkijken een emotie die bijdraagt aan onze overlevingsdrang.

Rianna | 4 februari 2013

Dank voor je column. Mijn gedachten volgden al halverwege het lezen. Ik ben al 2x ontslagen omdat ik onvoldoende tegen de baas opkeek en mijn eigen visie verwoordde en uitvoerde omdat ik merkte dat de doelgroep dit heel prettig vond. Maar het was absoluut niet de bedoeling!! Door die ervaringen ben ik (nu al) erg op mijn hoede voor de volgende baas. Ik probeer nu eerst mijn eigen baas te zijn, en mezelf te waarderen om wie ik ben. En met behulp van een therapeut probeer ik mijn gedrag te veranderen zodat ik in een volgende baan meer kans heb van 'overleven'. Ernstig klinkt dit allemaal hè? Ik ervaar het ook zo. Ik ben op weg om mijn eigen euro's weer te gaan verdienen, en dat gaat niet zomaar.

Lotte | 4 februari 2013

Hey Jan Jaap, wat kun jij moeilijke dingen toch ongelofelijk helder maken. Ik heb een natuurlijk respect voor gezag en heb me daardoor vaak vergist door te denken dat mijn professoren een soort 'hogere wezens' zijn die veel meer weten en begrijpen van deze wereld dan ik zelf. Zie hier mijn fout; omdat ik mijn professoren beschouw als mijn meerdere, ben ik altijd huiveriger over hoe ze mij(n werk) beoordelen. Mijn fout zit er dus in dat ik vergeet dat er een werkelijk verschil is tussen het niveau waarop we als mensen, -gewoon gelijke mensen zijn die allemaal hun best moeten doen om het beste uit zichzelf te halen-, en de hierachie van alledag. De hierarchie van alledag die bepaald dat mijn professoren mij les geven en mijn werk na kijken zonder mij als persoon te beoordelen. En die bepaald dat ik mijn professoren met 'u' aanspreek en aardigheden met ze uitwissel, zonder dat ik mijn professoren aardig hoef te vinden.Ik hoef dus niet tegen ze op te kijken, ik hoef ze niet eens aardig te vinden: het enige wat ik moet is respectvol met deze mensen omgaan! (nu ga ik mijn paper maar eens inleveren en hopen dat mijn professor het zelfde denkt)

Wies | 5 februari 2013

Tegen iemand opkijken associeer ik weer met: het gras is altijd groener bij de buren. Onderstaand citaat uit de toneeltekst van David van Reybrouck uit Die Siel van die Mier, geeft daar echter een andere kijk op: 'Als student krijgt gij kennis voorgeschoteld. En die is af. Klaar. En gedrukt. Maar als jonge onderzoeker begint gij kennis te vergaren. Rommelig en sukkelachtig. Soms zijt gij vermoeid, soms niet in vorm. En ge denkt voortdurend, ik ben aan het prutsen, ik ben daar niet voor gemaakt, mijn onderzoek moet zijn gelijk al die colleges die ge gekregen hebt – even systematisch, even smetteloos. Totdat ge beseft dat dat ook maar een façade is. Totdat ge beseft dat uw proffen vroeger en uw collega’s nu ook maar aan het prutsen zijn. ’t is pas achteraf dat we voor de buitenwereld een orde forceren, dat we ons gepruts wegschrapen en doen alsof er vanaf het begin af aan logica in zat.’

Mimi | 15 augustus 2013

Je hebt volkomen gelijk, met de stelling dat we allemaal gelijk zijn en dat je het jezelf niet aan zou moeten doen om tegen anderen op te kijken. Helaas in de praktijk gebeurt (althans gebeurde) het me te vaak dat ik zo gigantisch tegen een man opkeek omdat hij iets kon in mijn vakgebied (op een niveau waar ik zelf alleen nog maar van kon dromen) dat ik echt dacht dat die ander niet alleen in het vakgebied, maar ook in menselijk opzicht ver boven mij stond. Mijn bewondering ging dan zo ver dat ik soms smoorverliefd werd op zo'n man, en nog nooit heeft zo'n man het "fysieke aspect" van mijn verliefdheid niet beantwoord, maar helaas geloofde ik dan dat ook de "liefde" (de bewondering die ik zelf voor liefde aanzag) beantwoord werd, tot de waarheid aan het licht kwam (er was nooit sprake van liefde) en ik me achteraf vreselijk vernederd voelde door de situatie (in feite natuurlijk door mijn eigen neerkijken op mezelf, dat dan door zo'n man bevestigd werd). Wat ik bedoel te zeggen: rationeel ben ik het helemaal eens met wat je schrijft maar om de een of andere manier kom ik (en aangezien ik een heel gewoon mens ben, geldt dit vast voor meer mensen) steeds weer in zelf-kleinerende situaties terecht, waarin ik grenzeloos tegen een bepaalde man opkijk, en zelfs heb ik weleens vanuit een impuls de hand van een man gekust, een gebaar dat wel zo onderdanig is dat die man het zelf niet eens verdroeg. Waarom ik zo met mezelf omgegaan ben weet ik zelf niet. Ik wou dat ik meer respect voor mezelf had gehad, dan had ik echt veel verdriet kunnen voorkomen. Mijn eigenwaarde is zo laag dat ik me bijna wil verontschuldigen voor de domheid en irrelevantie van dit stukje tekst, ik ben er nu al van overtuigd dat het niets toevoegd aan deze column en dat mensen zich eraan gaan ergeren.... Maar toch stuur ik het op. Misschien dat iemand die dit leest er iets van herkent in zichzelf, en zichzelf daardoor tijdig tot de orde weet te roepen.

Mimi | 15 augustus 2013

Ps. Ter correctie van bovenstaande reactie "om de een of andere manier" moest zijn "om de één of andere reden" Of er überhaupt een logische reden achter zelf-kleinerend gedrag zit: vast en zeker, maar die is absoluut onderuit te halen met logische tegenargumenten.

Joost | 22 april 2014

Ik kijk neer op seriemoordenaars en ik kijk op tegen mensen die iets extra's voor de samenleving doen. Als je tegen iemand opkijkt, wil dat niets anders zeggen dat dat je ontzag en bewondering voor diegene hebt. Wat is daar mis mee?

Reactie plaatsen

Naam*
Email*
Reageer*


Neem aub de letters van de captcha over*

Je e-mailadres wordt niet geplaatst

Inklappen ↑